فعل چیست؟
حتما می‌دانید که فعل چیست اما برای ذهن‌نشین شدن بیشتر، بهتر است بگوئیم که فعل به بخشی از یک جمله گفته می‌شود که نمایان‌گر کار انجام شده یا یک رویداد در جمله است.
مانند: دیدن ، بودن، ماندن، خواندن، انجام دادن، خوابیدن، بیدار شدن و …
صرف فعل چیست؟
صرف فعل معمولا با ضمایر صورت می‌گیرد.
مانند صرف فعل «دیدن» در زمان حال ساده: من می‌بینم، او می‌بیند، تو می‌‌بینی، ما می‌بینیم، آنها می‌بینند.
نکته مهم:
افعال در زبان آلمانی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
افعال با قاعده
افعال بی‌قاعده
افعال با قاعده : آن دسته از افعالی هستند که همواره در هنگام صرف آنها باید یک قاعده مشخص را دنبال کنیم.
افعال بی قاعده : آن دسته از افعال هستند که در هنگام صرف آنها ما از قاعده مشخص پیروی نمیکنیم.
من در در ادامه همین درس، قاعده مشخص افعال با قاعده را خواهم نوشت. البته زیاد نگران نباشید زیرا اکثریت مطلق افعال آلمانی با قاعده صرف می‌شوند. اما در عین حال، شماری از افعال که اتفاقا از مهم‌ترین افعال هستند به صورت بی‌قاعده صرف می‌شوند.
مصدر چیست؟
یک فعل مانند «fragen» به معنی «سوال کردن» را نظر بگیرید. حالا en را از آن حذف کنید. چه چیزی باقی ماند؟ «frag باقی ماند» ما در آینده خواهیم آموخت که چگونه با خارج ساختن مصدر از فعل، افعال را به راحتی صرف کنیم. یادتان باشد که خارج ساختن مصدر از فعل برای ما کمک خیلی زیادی جهت صرف کردن افعال خواهد کرد.
چگونه تشخیص بدهیم که یک واژه، فعل است یا لغت؟
یشتر فعل‌های آلمانی در انتهای خود en یا n دارند. ولی همه کلماتی که به en یا n ختم می‌شوند هم فعل نیستند. اما بیشتر کلماتی که با en ختم شده‌اند فعل هستند. شما به مرور زمان با افعال آشنا خواهید شد.
نحوه صرف افعال در زبان آلمانی:
افعال در زبان آلمانی اکثرا با ضمایر صرف می‌شوند. صرف افعال در همه زبان‌ها وجود دارد. به گونه مثال در زبان فارسی فعل «داشتن» را در زمان حال ساده این‌گونه صرف می‌کنیم:
ما در زبان فارسی، ضمایر را بر اساس جنسیت نداریم. مثلا «او، تو، آن، آنها» همه این ضمایر هم برای مذکر و هم برای مونث استفاده می‌شوند. اما در زبان آلمانی، ضمایر بر اساس جنسیت متغییر می‌شوند. در درس قبلی ما ضمایر را به زبان آلمانی یاد گرفتیم حالا برای تکرار مجدد، یک بار دیگر ضمایر را در این‌جا قرار می‌دهیم و پس از آن، افعال را بر اساس ضمایر، صرف خواهیم کرد.
[table id=11 /]
قاعده صرف ضمایر:
یادتان باشد که تقریبا برای صرف اکثر افعال از فورمول زیر کار می‌گیریم. این فورمول، یکی از حیاتی‌ترین، مهم‌ترین و اساسی‌ترین چیزهایی است که یک نوآموز زبان آلمانی باید بیاموزد. برای توضیح این فورمول ابتدا باید یک مثال واضح در مورد یک فعل فارسی ارائه کنم. شما فعل «آموختن» را در نظر بگیرید. حالا آن را به زمان حال ساده صرف کنید.
من: میآموز + م
تو: میآموز + ی
او: میآموز + د
ما: میآموز + یم
آنها: میآموز + ند
در زبان آلمانی صرف اکثر افعال با ضمایر، دارای یک قاعده مشخص است. البته نکته قابل یادآوری این است که در زبان فارسی، ما افعال بی‌قاعده نداریم. همه افعال، طبق یک قاعده مشخص صرف می‌شوند. در زبان آلمانی ما نزدیک به ده‌هزار فعل داریم که از این میان تنها سیصد فعل، بی‌قاعده هستند. یکی از دلایلی که مردم از زبان آلمانی می‌ترسند، موجودیت همین افعال بی‌قاعده است. متأسفانه چند فعل به شدت کاربردی در زبان آلمانی، کاملا بی‌قاعده هستند. شاید اگر بگویم، جدی‌ترین و مهم‌ترین افعال در زبان آلمانی، بی‌قاعده هستند، تعریف درستی باشد. اما فراموش نکنید که شما مجبور هستید که صرف افعال بی‌قاعده را حفظ کنید. هیچ راه گریزی وجود ندارد. البته نیازی نیست که همه افعال بی‌قاعده را شناسایی و صرف کردن‌شان را یاد بگیرید. بلکه حدود 10 تا 15 فعل از میان 300 فعل بی‌قاعده، افعال کاربردی و مهمی هستند که آموختن‌شان از همین ابتدا، حیاتی است.
حالا با قاعده اصلی صرف افعال در زبان آلمانی آشنا می‌شویم:
| ich | -e | du | -st | |
| er/sie-es | -t | wir | -en | |
| ihr | -t | Sie | -en |
مثلا فعلا sagen به معنای «گفتن» را در نظر بگیرید. این فعل را بر اساس قاعده صرف افعال در زبان آلمانی، این‌گونه صرف می‌کنیم:
[table id=12 /]