احمد وحید پیمان
خبرنگار در تبعید
هامبورگ
متن از انگلیسی برگردان شده است
برای مطالعه نسخه انگلیسی، اینجا کلیک کنید !
هنگامی که تعدادی از کشورها پس از سقوط جمهوریت در افغانستان در پانزدهم ماه اگست، شروع به تخلیه‌ی شهروندان تحت خطر کردند، هرج‌ومرج کم‌سابقه‌ای در افغانستان شکل گرفت. این آشفته‌گی‌ها باعث شد که بسیاری از شهروندان، افغانستان را ترک کنند، اما بدون این‌که دولت‌ها شواهد لازم مبنی بر این‌که “جان فرد در خطر است یا خیر” جمع‌آوری کنند.
اما روزنامه‌نگاران واقعی افغان در میان ده‌ها هزار نفری که توسط ایالات متحده تخلیه شده‌اند، به ندرت دیده می‌شوند. به استثنای چند نفری که از سوی برخی از سازمان‌های حامی رسانه‌ها حمایت و شناسایی شده و اکنون در قطر و یا آلبانی حضور دارند. ولی تعداد این افراد احتمالا کمتر از ۵۰ نفر است.
همچنان عمل‌کرد سایر کشورها نیز چندان بهتر از عمل‌کرد آمریکا نبوده است و به همین دلیل است که تعداد زیادی از خبرنگاران واقعی در افغانستان هنوز گرفتار هستند.
ترس از طالبان
بیشتر خبرنگاران واقعی و شناخته شده هنوز در افغانستان زندگی می‌کنند. آنها از طالبان می‌ترسند و در سخت‌ترین وضعیت امنیتی و اقتصادی قرار دارند. تا آن‌جا که من می‌دانم، تنها تعداد انگشت‌شماری از خبرنگاران واقعی توسط سازمان‌های حامی روزنامه‌نگاران شناسایی و از افغانستان تخلیه شده‌اند. اما حقیقتا تعداد آنها در مقایسه با کسانی که افغانستان را به نام خبرنگار ترک کرده‌اند بسیار اندک است.
اگر به آمار دولت‌ها نگاه کنیم، به نظر می‌رسد که تعداد زیادی از افغان‌ها به عنوان خبرنگار از کشور خارج شده‌اند و تعداد این افراد به هزاران نفر می‌رسد.
در حال حاضر بسیاری از سازمان‌های حامی روزنامه‌نگاری در سراسر جهان هزاران درخواست جدید برای تخلیه خبرنگاران افغان دریافت کرده‌اند.
برای مثال، سازمان گزارش‌گران بدون مرز (RSF)، مستقر در آلمان و فرانسه، 25000 درخواست جدید از خبرنگاران افغان برای خروج از افغانستان دریافت کرده است.
تمرکز این سازمان در حال حاضر بر جداسازی خبرنگاران واقعی از مدعیان روزنامه‌نگاری است، اما به نظر می‌رسد که تلاش این تشکل‌ها نمی‌تواند اشتباهات دولت‌ها را جبران کند. زیرا بسیاری از دولت‌ها یا روند تخلیه افراد واجد شرایط را متوقف کرده اند و یا تحت فشار افکار عمومی قرار گرفته و در مورد تداوم این روند، تردید دارند.
از آن‌جایی که من یک روزنامه‌نگار هستم، اکثر روزنامه‌نگاران مشهور در افغانستان را می‌شناسم، بیشتر آنها هر روز با من تماس می‌گیرند. آنها کسانی بودند که برای دموکراسی ایستادند. صدای مردم شده بودند و با ارائه گزارش‌های واقعی از افراد و گروه‌های تروریستی انتقاد می‌کردند. آنها اقداماتی را گزارش کردند که حقوق بشر را نقض می‌کرد.
خبرنگاران افغانستان در ۲۰ سال گذشته جان خود را در حمایت از دموکراسی به خطر انداخته‌اند و در نتیجه، نزدیک به ۱۵۰ نفر از این روزنامه‌نگاران در حمایت از دموکراسی جان خود را از دست داده‌اند. با گزارش‌های تحقیقی این خبرنگاران؛ چهره‌های افراد فاسد، غاصبان زمین، ناقضان حقوق بشر و ناقضان حقوق زن در خطرناک‌ترین کشور جهان افشاء شده است.
این خبرنگاران می‌گویند که اکنون که به حمایت واقعی جهان نیاز دارند، بسیاری از کشورهای غربی درهای خود را به روی آنان بسته‌اند و جان خبرنگاران در افغانستان در خطر جدی قرار دارد.
متأسفانه آماری بر اساس تحقیقات مستقل وجود ندارد که تعداد واقعی خبرنگارانی که افغانستان را ترک کرده‌اند را به درستی نشان دهد. اما واضح است که افغانستان ظرفیت ده‌ها هزار خبرنگار افغان را نداشت.
متأسفانه دولت‌ها به تنهایی قادر به شناسایی افراد در معرض خطر به ویژه روزنامه‌نگاران نیستند.
اعتراف می‌کنم که تعدادی از شهروندان افغانستان برای نجات از گرسنگی و شرایط سخت اقتصادی و اجتماعی با تهیه مدارک جعلی خود را خبرنگار معرفی می‌کنند. برای غلبه بر این چالش، سازمان‌های دولتی باید از حامیان رسانه‌ای معتبر بین‌المللی کمک بگیرند. سازمان‌های حامی رسانه‌ها در کشورهای مختلف و خود روزنامه‌نگاران در این کشورها نیز باید با جست‌وجوی روش‌های دقیق‌تر، روزنامه‌نگاران واقعی را شناسایی کنند و برای خارج ساختن آنها همکاری کنند. جهان باید صدای خبرنگاران افغان را بشنود. آنها مدافعان واقعی آزادی بیان و صدای جامعه رنج‌دیده افغانستان بوده‌اند. صدای آنها نباید خاموش شود. آنها به دلیل حمایت از دموکراسی حق‌شان نیست که مخفیانه زندگی کنند. اکنون که دولت‌های جهان در شناسایی روزنامه‌نگاران واقعی اشتباهات فاحشی مرتکب شده‌اند، ضروری است که هر چه سریع‌تر با کمک سازمان‌های معتبر حامی روزنامه‌نگاران، آن را جبران کنند.
لطفاً خبرنگاران واقعی افغان را شناسایی کنید و تصمیم عاقلانه‌ای برای خروج آنان از افغانستان بگیرید، در غیر آن ممکن است روزهای دشواری پیش روی روزنامه‌نگاران افغان باشد.
برای ثبت در پروسه تخلیه خبرنگاران، مطلب زیر را مطالعه کنید: