آیا ترامپ دوباره بر می‌گردد؟

وحید پیمان:

شاید بسیاری‌ها دونالد ترامپ را فراموش کرده باشند، مرد عجیب دنیای سیاست ایالات متحده امریکا، کسی که هنوز پس از گذشت دقیقا یک سال از پیروزی رقیبش در انتخابات، هنوز شکست خودش را نپذیرفته است. مردی که بسیاری‌ها او را مقصر اصلی سقوط نظام جمهوری در افغانستان قلمداد می‌کنند ولی خودش، سیاست‌های رقیبش جو بایدن را عامل فروپاشی نظام در افغانستان می‌داند.

او مرد کارهای عجیب در تاریخ امریکاست، یادمان نرفته است که دونالد آمریکا را از «پیمان تغییرات اقلیمی پاریس» خارج کرد؛ اروپا (متحد قدیمی آمریکا) را تهدید به کاهش همکاری‌ها کرد؛ بر سر واردات کالاهای چینی به آمریکا تعرفه وضع کرد و با چینی‌ها وارد یک جنگ تجاری شد؛ با «کیم جونگ اون»، دیکتاتور کوریای ‌شمالی دیدار کرد؛ با «ولادیمیر پوتین»، مرد مرموز روسیه ارتباطاتی مخفیانه داشت؛ مشتاق دیوارکشی میان آمریکا و مکزیک بود و علاوه بر همه این‌ها، یک زن‌ستیز و مهاجرستیز دوآتشه هم بود.

برای مردم افغانستان، تأثیرگذارترین شاخصه حضور ترامپ در عرصه سیاست امریکا، توافقنامه‎ای بود که او با طالبان در دوحه به امضاء رساند. ترامپ این پروسه را شروع کرد و بایدن آن را به سرانجام رساند. برای افغان‌ها، همه دستاوردهای بیست ساله‌ی‌شان یک‌شبه نقش بر آب شد، نظام سیاسی، ساختارهای اجتماعی، نهادهای سیاسی، موسسات و کار و زندگی مردم تحت تأثیر این رویداد بزرگ به باد فنا رفت.

اگر بخواهیم عوامل مختلف سقوط نظام جمهوری در افغانستان را بررسی کنیم، یکی از عوامل اصلی آن این بود که دونالد ترامپ به معنای واقعیِ کلمه یک «آمریکایی» پر توقع و یک سفیدپوستِ ثروتمند بود که برای بقیه جهان به غیر از آمریکا اهمیتی قائل نبود و خواسته یا ناخواسته منجر به رشد طالبان به ویژه پس از عقد تفاهمنامه قطر با این گروه شد.

در واقع، تکیه زدن یک مرد غیر سیاسی بر اریکه قدرت ایالات متحده امریکا نقشه جنگ و صلح در خاور میانه را به کلی دچار دگرگونی کرد.

چرا شائبه بازگشت ترامپ به وجود آمده است؟

عملکرد ترامپ در داخل امریکا نیز به گونه‌ای بود که پس از کنار زده شدن او در انتخابات، فیس‌بوک، توئیتر و انستاگرام او مسدود شد در حالی که به گفته خودش، طالبان از همین ابزارها اکنون استفاده می‌کنند.

به نظر می‌رسد که ترامپ تصمیم دارد به زودی دوباره به عرصه سیاست امریکا برگردد. به همین دلیل او در نخستین گام، تصمیم دارد، شبکه اجتماعی مختص به خودش را تأسیس کند. شبکه‌ای که احتمالا بین یک تا دو ماه دیگر، رونمایی می‌شود.

ترامپ «گروه رسانه و فناوری ترامپ»، موسوم به TMTG را تشکیل داده و به‌ دنبال راه‌اندازی یک شبکه اجتماعی با نام Truth Social (تلویحا به معنی «شبکه اجتماعی حقیقت») است. در این مسیر، شرکت Rumble که در اصل رقیبی برای «یوتیوب» محسوب می‌شود هم مشارکت دارد.

رئیس‌جمهور سابق امریکا می‌خواهد در واقع، یک پلتفرم رسانه‌های اجتماعی ایجاد کند تا به حامیانش اجازه دهد آنچه را که باعث ممنوعیت آن‌ها در فیس‌بوک و توییتر شده است را پست کنند.

عده‌ای در ایالات متحده امریکا تأکید دارند که ترامپ ممکن است سعی کند با حضور در شبکه‌ اجتماعی، شهرت خود را بالا ببرد، اما در نهایت ممکن است به جایگاه خود به عنوان یک سرگرم کننده و نه یک بازیگر سیاسی بازگردد.

عده‌ای نیز می‌گویند که ترامپ ممکن است حزب جمهوری‌خواهان را دو پارچه کند و بعضی نیز به این نظر هستند که ترامپ برای سال‌های پی‌هم رهبریت حزب را بر عهده خواهد گرفت. در این میان، باز کردن دوباره پرونده ترامپ در آستانه انتخابات در سال‌های پیش رو نیز محتمل است و ممکن است که او را از گردونه سیاست در امریکا به گونه ناملموسی حذف کند. به هر ترتیب، بازگشت دوباره او به سیاست می‌تواند شکاف‌های بسیاری را در جهان فعال کند و به خشونت، مشکلات اقتصادی و ناآرامی‌های سیاسی در کشورهای بسیاری در جهان ختم شود.

بنا بر قانون اساسی ایالات‌متحده، آقای ترامپ بعد از شکست در برابر رئیس‌جمهور منتخب می‌تواند در سال ۲۰۲۴ دوباره برای راه یافتن به کاخ سفید تلاش کند اما جلسات رسیدگی به دومین استیضاح وی می‌تواند اوضاع را عوض کند.

طبق نتیجه نظرسنجی موسسه پولتیکو و مورنینگ، اکنون ۴۰ درصد جمهوری‌خواهان و مستقل‌های محافظه‌کار می‌گویند که اگر آقای ترامپ در سال ۲۰۲۴ در انتخابات مقدماتی ریاست‌جمهوری حزب جمهوری‌خواه شرکت کند، به وی رای خواهند داد.

در میان افکار عمومی امریکا نیز، بایدن به چهره‌ای سالخورده و ناموفقی بدل شده که شهروندان توقعش را نداشتند. رئیس‎‌ جمهوری که باد معده‌اش را در یک نشست رسمی نگه داشته نمی‌تواند، اقتصاد امریکا بر خلاف تعهدش، رشدی نداشته و تصویر غم‌انگیز سقوط نظام سیاسی افغانستان، زیر ریش بایدن از او چهره‌ای ناموفق ترسیم کرده است.

با وصف همه‌ی بدبینی‌های بین‌المللی در مورد دونالد ترامپ، به نظر می‌رسد که بازگشت او به انتخابات سه سال بعد امریکا، یک اتفاق بزرگ برای هواداران او یک رویداد غم‌انگیز برای بسیاری از کشورهای جهان و جو بایدن باشد.

پاسخی بدهید