انتظار هواداران فوتبال در افغانستان از تیم ملی این کشور زمانی بالا رفت که این تیم دو سال پیش در چنین روزی، ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۳، با پیروزی در مقابل تیم ملی فوتبال هند، نخستین دستاورد قابل وصف افغانستان در عرصه فوتبال را رقم زد و قهرمان جنوب آسیا شد.
تیم ملی فوتبال افغانستان اما پس از آن در هیچ یک از بازیهای رسمی، دستاورد امیدوارکنندهای نداشت.
زمانی که سکان رهبری تیم هنوز در دست محمد یوسف کارگر، مربی پیشین بود، در مسابقات چلنج کاپ آسیا چهارم شد و در چند مسابقه دوستانه هم نتایج درخشانی به دست نیاورد.
به تعبیری میتوان گفت که تیم ملی فوتبال افغانستان اوایل سال جاری خورشیدی دوباره شکل گرفت و با سکاندار تازهاش، سلوان سکلیزیچ، و شماری از بازیکنان جوانتر در پی تجربهای نو، اینبار در مسابقات مقدماتی جامجهانی ۲۰۱۸ روسیه شرکت کرد.
بازیهای مقدماتی جام جهانی روسیه
افغانستان با ارائه بازیهای رضایتبخش در یک دهه اخیر و کسب یک عنوان قهرمانی در جنوب آسیا توانسته بود در میان ۳۴ تیم اول آسیا قرار گیرد.
این ۳۴ تیم برای راهیابی به مرحله نهایی جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ در روسیه، نیازی به شرکت در اولین دور رقابتهای مقدماتی نداشتند و بر این اساس تیم فوتبال افغانستان برای نخستین بار، جواز حضور مستقیم در مرحله دوم این دور از رقابتها را به دست آورد.
برای افغانستان که تا چند سال پیش بازی با تیمهایی چون ژاپن رویایی بیش نبود، شرکت در مسابقات مقدماتی جام جهانی و همگروه شدن با این تیم و حتی تیم ملی فوتبال سوریه، در واقع به معنای وارد شدن به فاز حرفهایتری از فوتبال بود.
اما با این هم کمتر کسی انتظار داشت که این تیم در نخستین بازی خود، آنهم در مقابل دیدگان ۷۰۰۰ تماشاگر خودی، با شش گل بازی را به سوریه واگذار کند.
افغانستان در بازی دوم خود موفق شد کامبوج را در پنومپن، پایتخت این کشور، با یک گل شکست دهد. هر چند افغانستان با این برد صاحب ۳ امتیاز شد، اما منتقدان میگویند که زدن یک گل به تیمی که دستکم در جدول ردهبندی آن زمان فیفا، نزدیک به سی پله از تیم ملی فوتبال افغانستان پایینتر بود، کار دشواری نیست.
تیم ملی فوتبال افغانستان در سومین بازیاش در شهر تهران با نتیجه ۶ در برابر۰ از ژاپن شکست خورد و تا اینجای کار با ۱۲ گل خورده و ۱ گل زده، ضعیفترین خط دفاع گروه E مسابقات مقدماتی جامجهانی را به نام خود ثبت کرده است.
به نظر میرسد که تیم ملی فوتبال افغانستان اگر نتواند در بازی آیندهاش از دور رفت رقابتهای مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، تیم ملی فوتبال سنگاپور را شکست دهد، با موج بیشتری از انتقادها روبرو خواهد شد و جایگاه نه چندان مستحکم سلوان سکیلزیچ نیز متزلزلتر خواهد شد.
حاشیههای دردسرساز
تیم ملی فوتبال افغانستان با استعفای محمد یوسف کارگر وارد حاشیههایی شد که بیتردید در روند ناکامیهای این تیم تاثیرگذار بوده است.
سلوان سکلیزیچ رهبری تیمی را در همان ابتدا بر عهده گرفت که خبرهایی از منحل شدنش در رسانهها درز کرده بود. این مربی بوسنیاییالاصل تیم ملی فوتبال افغانستان، با رویکردی متفاوت و دستکم اروپاییتر در تلاش آرایشی جدید برای تیمی شد که به یک خانهتکانی جدی نیاز داشت.
او بازیکنانی از داخل و خارج افغانستان را به تیم ملی دعوت کرد اما در همان ابتدای کار ۷ بازیکن تاثیرگذار از تیم ملی خداحافظی کردند.
اسلامالدین امیری، کاپیتان تیم ملی، بلال آرزو، مجتبی فیض، رفیع بارکزی، امرالدین شریفی، فرزاد عطائی و حشمت الله بارکزی به دلیل مشکلات داخلی تیم ملی، این تیم را ترک گفتند.
زمانی که تیم ملی فوتبال افغانستان برای بازی با سوریه در مشهد به سر میبرد، از آقای سکلیزیچ درباره سرنوشت هفت بازیکن ناراضی تیم ملی پرسیدم. او سرسختانه جواب داد: “اگر نظم تیمی را هم کنار بگذاریم، از لحاظ تاکتیکی این بازیکنان به درد تیم جدید افغانستان نمیخورند.”
مصدومیت منصور فقیریار، سنگربانی که عامل اصلی قهرمانی افغانستان در بازیهای جنوب آسیا شناخته میشد نیز برای سکلیزیچ و تیم او بدون دردسر نبوده است.
سکلیزیچ که در بدو ورودش به افغانستان از انقلاب بزرگ فوتبالی سخن گفته بود، حالا با انتقادهای سرسختانه هواداران فوتبال روبرو شده است. او بارها تاکید کرده که با فلسفهای متفاوت، در پی رشد فوتبال حرفهای در افغانستان خواهد بود؛ فلسفهای که به باور او به ثمر نشستن آن دستکم یک دهه به درازا خواهد کشید.
علاقهمندی مربی جدید به بازیکنان مهاجر
آقای اسکیزیچ تا به امروز در ۳ بازی رسمی و دو مسابقه دوستانه رهبری تیم ملی فوتبال افغانستان را بر عهده داشته است، اما در این مسابقات بیش از همه فرصت حضور در میدان مسابقه را به کسانی داده که عمدتا از کشورهای اروپایی به ویژه آلمان به تیم ملی دعوت شدهاند.
حضور تیم ملی فوتبال افغانستان در حوزه کشورهای آسیای مرکزی و رویارویی احتمالی در سالهای پیش رو با کشورهایی مانند ایران، تاجیکستان، ازبکستان و کشورهای عربی، به نظر میرسد که آقای سکلیزیچ را وادار کرده تا به جستجوی بازیکنانی بپردازد که فوتبال را به صورت حرفهایتر دنبال کردهاند.
او به همین خاطر دست به دامان بازیکنان مهاجری شده است که بیشترشان در لیگهای دست دو، سه و یا چهار برخی از کشورهای اروپایی بازی میکنند.
او بازیکنان گمنام و مهاجر زیادی را به تیم ملی دعوت کرد اما از این میان شماری از بازیکنان مورد علاقه سرمربی تیم ملی فوتبال افغانستان دعوت او را نپذیرفتند. مانند مصطفی امینی، بازیکن تیم رانس در سوپر لیگ دانمارک و کاپیتان تیم ملی زیر ۲۳ سالههای استرالیا.
از سویی لیگ فعلی فوتبال افغانستان به نظر آقای سکلیزیچ یک لیگ حرفهای نیست و به نظر میرسد که او علاقهمندی چندانی به بازیهای لیگ داخلی و انتخاب بازیکن از این لیگ ندارد. او زمانی که سکاندار تیم ملی فوتبال افغانستان شد، تاکید کرد که میخواهد سبک اروپایی از فوتبال افغانستان را به دنیا نشان بدهد و ساختار فوتبال افغانستان را نیز تغییر خواهد داد.
اما ندادن فرصت بازی به شماری از بازیکنانی که در داخل افغانستان توپ میزنند، انتقادهای زیادی را متوجه این مربی تازهکار بوسنیاییالاصل ساخته است.
افت نسبی،حریفان سرسخت یا هواداران ناامید؟
سیاری باور دارند که تیم ملی فوتبال افغانستان در ماههای اخیر دچار افت کم سابقهای شده است.
هواداران فوتبال در افغانستان میپذیرند که بازی با ژاپن و حتی سوریه برای تیم ملی فوتبال افغانستان کار سادهای نبوده است، اما آمار پایین مالکیت توپ، پاسهای ناسالم، دفاع سردرگم و خط هجومی کمتحرک در چند بازی اخیر، به گمان اغلب هواداران این تیم نشاندهنده افت تیم ملی فوتبال افغانستان است.
تیم ملی فوتبال افغانستان در دو بازی دوستانه با بنگلادش و تایلند نیز دستاورد امیدوارکنندهای نداشت.
هر چند زمین گلآلود و عادت نداشتن بازیکنان با شرایط آب و هوایی، عوامل اصلی نتیجه نگرفتن افغانستان در این دو بازی عنوان شد، اما اعتقاد سلوان سکلزیچ به بازی زمینی میتواند انتقاد هواداران فوتبال در افغانستان را توجیه کند.
کمتر از شش ماه پیش زمانی که تیم ملی فوتبال زیر ۱۸ سال افغانستان و ایران به مصاف هم رفتند، دستکم ۷۰ هزار مهاجر افغان در ورزشگاه آزادی تهران از این تیم حمایت کردند.
اما در دو بازی اخیر، مهاجران افغان در مشهد و تهران حضور کمرنگی داشتند که شاید بشود یکی از دلایل این امر را در کنار قیمت بالای بلیط و درخواست مدرک اقامت از تماشاگران، نتایج ضعیف این تیم در یکی دو سال گذشته دانست.
به نظر میرسد که با فلسفه و استراتژی مربی تیم ملی فوتبال افغانستان، این تیم تا رسیدن به روزهای رویاییاش فاصله دارد؛ فاصلهای که تحمل آن برای هواداران منتظر فوتبال در افغانستان کار سادهای نیست و ممکن است بر میزان فشارها و انتقادها از فدراسیون فوتبال این کشور بیافزاید.
بویژه تیمی که توانسته بود امید و شوق را به این کشور بازگرداند و در فضای نامساعد سیاسی چند بار شور و شادی به ارمغان آورد.