سه راه مطمئن برای مهاجرت قانونی و شرافتمندانه به آلمان

کم‌تر کسی از هموطنان ما می‌داند که راه‌هایی ساده‌تر، قانونی‌تر و شرافتمندانه‌تر نیز برای ورود به آلمان وجود دارد؛ راه‌هایی که نه‌تنها آینده‌ای روشن‌تر و باثبات‌تر به همراه دارند، بلکه افتخاری است برای فرد، خانواده، و حتا میهن. در این نوشتار تصمیم دارم سه مسیر مهم و کاملاً قانونی را معرفی کنم که هر فرد علاقه‌مند می‌تواند با اندکی آگاهی، همت، و تلاش، از آن بهره‌مند شود:

هر یک از این مسیرها، به‌خودی‌خود فرصت‌هایی ارزشمند برای رشد فردی و اجتماعی فراهم می‌آورند. کسانی که از این راه‌ها وارد آلمان می‌شوند، نه‌تنها سربلند در برابر قانون قدم می‌گذارند، بلکه نمایندۀ تصویری نو از مهاجرت افغان‌ها هستند: تصویری از توانمندی، عزت‌نفس و شایستگی.

در بیست سال گذشته، افغانستان شاهد رشد چشم‌گیری در زمینۀ آموزش عالی و توسعۀ منابع انسانی بود. هزاران جوان، مرد و زن، در رشته‌های گوناگون تحصیلات تخصصی دریافت کردند؛ از حقوق، طب و انجینیری گرفته تا تکنالوژی، اقتصاد، آموزش و رسانه. این نسل جدید از متخصصان، ثمرۀ سال‌ها تلاش، امید و سرمایه‌گذاری در آموزش و دانایی‌ بوده‌اند/

بسیاری از این افراد تحصیل‌کرده و توانمند در کشور بیکارند یا در کسب‌هایی کار می‌کنند که هیچ تناسبی با تخصص آن‌ها ندارد. هرچند وطن ما بیش از هر زمان دیگر به نیروی متخصص نیاز دارد، اما متأسفانه هنوز فرصت‌های کاری باثبات، درخور و شفاف برای بهره‌گیری از این ظرفیت عظیم فراهم نشده است.

به امید روزی که این استعدادها در خاک خودمان شکوفا شوند و نیروی انسانی ما در آبادانی سرزمین خویش به‌کار گرفته شود، در ادامه نگاهی می‌اندازیم به سه مسیر مهم و قانونی مهاجرت به آلمان؛ مسیرهایی که می‌توانند راهی شرافتمندانه برای ساختن آینده‌ای روشن‌تر در سرزمین دوم باشند.

اگر شما از جملۀ کسانی هستید که در افغانستان یا ایران، سال‌ها در رشتۀ تخصصی خود تحصیل کرده‌اید، مهارت کسب نموده‌اید و اکنون با مشکل بیکاری یا نبود فرصت شغلی مناسب روبه‌رو هستید، شاید برنامۀ “کارت آبی” یا همان Blue Card آلمان یکی از بهترین گزینه‌های مهاجرت برای شما باشد. این برنامۀ مهاجرتی، فرصت کاری قانونی و محترمانه‌ای را برای متخصصان واجد شرایط فراهم می‌کند تا بتوانند در کشور آلمان زندگی، کار و در نهایت اقامت دائم دریافت کنند.

پیش از آن‌که به توضیح چگونگی دریافت ویزا از طریق برنامۀ کاری آلمان بپردازیم، باید به یک نکته مهم اشاره کنیم. آلمان سومین کشور بزرگ صنعتی جهان پس از ایالات متحده امریکا و چین است و سومین اقتصاد بزرگ دنیا را شکل داده است. این کشور برای آن‌که از رقابت جهانی عقب نماند، به‌ویژه در برابر دو قدرت بزرگ دیگر، همواره می‌کوشد که کشورش را صنعتی‌تر، پیشرفته‌تر و اقتصادی‌تر بسازد.

برای رسیدن به این هدف، آلمان بیش از هر چیز به نیروی انسانی متخصص نیاز دارد. کمبود نیروی متخصص در این کشور به یکی از چالش‌های اصلی دولت آلمان بدل شده است. به همین دلیل، این کشور به‌طور گسترده به‌دنبال جذب نیروی کاری واجد شرایط از بیرون از اتحادیه اروپا است؛ جایی‌که کشورهایی مانند افغانستان و ایران جایگاه مهمی در میان منابع بالقوه این نیروها پیدا کرده‌اند.

اکثر رشته‌ها و بخش‌هایی که در حال حاضر آلمان در آن با کمبود نیروی کار روبه‌رو است، عبارت‌اند از:

1. برنامۀ مهاجرت کاری آلمان (Blue Card)

قبل از هر چیز به یک سوال اساسی که احتمالا از همین اکنون ذهن شما را درگیر ساخته است باید پاسخ بدهم که این برنامه برای «متخصصان» است. به گونۀ مثال حتا اگر شما بهترین برق کار جهان هم باشید اما سند تخصصی آن را نداشته باشید شامل این برنامه نمی‎شوید. در عین حال به عنوان ارایه کننده این مطل خواهش من این است که متن را با دقت بخوانید، از من سوال نپرسید. صادقانه می‌گویم که اطلاعات من بیش از آنچه اینجا خواهم نوشت نخواهد بود. از الف تا یا حتا لینک‌های مورد نیاز را هم خواهم گفت. اگر سوالی باقی بود بهتر است سرچ کنید، بررسی کنید و نتیجه را بیابید.

خب …

اگر شما از جملۀ کسانی هستید که در افغانستان و یا هم ایرانی هستید و در ایران، سال‌ها در رشتۀ تخصصی خود تحصیل کرده‌اید، مهارت کسب کردید و اکنون با مشکل بیکاری یا نبود فرصت شغلی مناسب روبه‌رو هستید،  برنامۀ “کارت آبی” یا همان Blue Card آلمان یکی از بهترین گزینه‌های مهاجرت برای شما است. این برنامۀ مهاجرتی، فرصت کاری قانونی و محترمانه‌ای را برای متخصصان واجد شرایط فراهم می‌کند تا بتوانند در کشور آلمان زندگی، کار و در نهایت اقامت دائم دریافت کنند.

Blue Card چیست؟

این کارت به افراد امکان می‌دهد در یک شغل تخصصی، با درآمد مشخص، به‌طور قانونی در آلمان زندگی و کار کنند.

شرایط اصلی دریافت کارت آبی آلمان (Blue Card)

کارت آبی بر اساس ماده ۱۸ب قانون اقامت آلمان به اتباع کشورهای خارج از اتحادیۀ اروپا «پس از بررسی در سایت های رسمی متوجه شدم که از جمله شهروندان افغانستان و ایران» اجازه می‌دهد که در صورت داشتن شرایط خاص، برای کار در شغل تخصصی وارد آلمان شوند و اقامت قانونی دریافت کنند.

شرایط اصلی به شرح زیر است، یعنی باید همه این گزینه‌ها را داشته باشید تا اقدام کنید:

۱. مدرک تحصیلی معتبر دانشگاهی

برای دریافت کارت آبی، شما باید مدرک تحصیلی دانشگاهی داشته باشید. این مدرک باید یکی از دو حالت زیر را داشته باشد:

• مدرک صادرشده از یک دانشگاه آلمانی
• یا مدرک صادرشده از کشور خودتان (مثلاً افغانستان یا ایران) که در آلمان برابر با مدرک آلمانی شناخته شود

مبنای قانونی: بند ۲ مادۀ ۱۸ب قانون اقامت آلمان

برای اعتبارسنجی مدرک، باید از پایگاه رسمی آنابین استفاده شود. اگر مدرک یا دانشگاه شما در این پایگاه به‌عنوان H+ و مدرک به‌عنوان entspricht یا gleichwertig ثبت شده باشد، قابل قبول است. در این زمینه فکر نمی‌کنم نگرانی‌ای وچود داشته باشد. به گونه مثال از ولایتی مانند هرات دانشگاه‌های الغیاث، آسیا، انتستیوت عاطفی، دانشگاه‌های اشراق، غالب، هرات، هریوا، جامی، کهکشان شرق و خواجه عبدالله انصاری درج دیتابیس دولت آلمان هستند و رسما پذیرفته می‌شوند.

اگر شما می‌خواهید بدانید دانشگاه شما هم در فهرست هست یا خیر روی این لینک کلیک کنید. سپس اول کشور و بعد از آن ولایت خود را انتخاب کنید.

حتا اگر انستیتوت یا دانشگاهی که شما درس خواندید  در انابین  ثبت نباشد، می‌توانید از اداره‌ی ZAB (Zentralstelle für ausländisches Bildungswesen) در آلمان تقاضای بیانیۀ تطبیق‌پذیری (Statement of Comparability) نمایید.

۲. داشتن پیشنهاد کاری رسمی

به احتمال قوی، سخترین مرحله کار اینجاست که بسیاری‌ها را ناامید می‌سازد/ به نظر من نیاز به این همه ناامیدی نیست. فقط یک هفته – دو هفته زحمت نیاز دارد. از دوستان و آشنایان شاغل در آلمان کمک بطلبید یا اینکه خودتان سایت های کاریابی تخصصی را سرچ کنید و شرکت های متعددی هستند که به شما نیاز دارند و آنها می توانند این کار را به شما انجام بدهند.

پس به این ترتیب، شما باید از یک کارفرمای ثبت‌شدۀ آلمانی، پیشنهاد رسمی کار (job offer یا Arbeitsvertrag) داشته باشید. این قرارداد باید مشخص‌کنندۀ موارد زیر باشد:

• نوع شغل (در رشتۀ مرتبط با مدرک شما)
• حقوق ماهانه یا سالانه ناخالص
• ساعت کاری، محل کار و تاریخ آغاز

توجه: شغل باید تخصصی باشد، یعنی مرتبط با تحصیلات دانشگاهی شما.

۳. داشتن حداقل درآمد مشخص (حقوق پایه)

بر اساس قوانین سال ۲۰۲۵، حداقل درآمد ناخالص سالانه برای کارت آبی به شرح زیر است:

• برای مشاغل عادی: ۵۸٬۴۰۰ یورو در سال (تقریباً ۴٬۸۰۰ یورو در ماه)
• برای مشاغل مورد نیاز (مانند IT، طب، انجنیرها، ریاضیدان‌ها، متخصصان علوم طبیعی): ۴۵٬۵۵۲ یورو در سال (تقریباً ۳٬۸۰۰ یورو در ماه)

مبنای قانونی: این ارقام طبق ماده §18b Abs. 2 AufenthG و ماده §2 Abs. 1 Nr. 2 der Beschäftigungsverordnung (BeschV) به‌صورت سالانه توسط دولت فدرال به‌روز می‌شود.

۴. بیمه صحی معتبر در آلمان

قبل از صدور اقامت یا ورود به آلمان، شما باید یک بیمۀ صحی معتبر آلمانی داشته باشید. این بیمه می‌تواند خصوصی یا دولتی باشد. برخی شرکت‌ها خودشان شما را بیمه می‌کنند، ولی در صورت نیاز باید جداگانه اقدام کنید.

۵. موافقت ادارۀ فدرال کار (در برخی موارد)

اگر شغل شما در دستۀ مشاغل مورد نیاز (Engpassberufe) باشد و حقوق شما کمتر از میزان عادی باشد، ادارۀ فدرال کار (Bundesagentur für Arbeit) باید ابتدا تأیید کند که این شغل به ضرر بازار کار داخلی نیست.

پس بنا بر این، اگر همین لحظه تصمیم گرفتید که این مسیر را طی کنید شما را اینگونه راهنمایی می کنم

۱. اولین گام: بررسی مدارک تحصیلی

• به سایت رسمی Anabin مراجعه کنید: https://anabin.kmk.org

• بررسی کنید که پوهنتون یا دانشگاه شما با علامت H+ ثبت شده باشد و مدرک تحصیلی شما هم معادل یا قابل قبول (entspricht / gleichwertig) باشد.

• اگر مدرک شما در Anabin یافت نشد، باید از طریق ZAB (دفتر مرکزی ارزیابی مدارک خارجی در آلمان) درخواست “بیانیه تطبیق‌پذیری” بدهید.

۲. پیدا کردن پیشنهاد کاری

• از طریق وب‌سایت‌هایی مانند:

  • https://www.make-it-in-germany.com

  • https://www.stepstone.de

  • https://www.arbeitsagentur.de

• سی وی (CV) حرفه‌ای آماده کنید و برای شرکت‌های آلمانی ارسال نمایید.

• پس از دریافت پیشنهاد رسمی، به مرحله درخواست ویزا وارد می‌شوید.

3. مرحله درخواست ویزا

   • شهروندان افغانستان معمولاً باید از طریق سفارت آلمان در اسلام‌آباد (پاکستان) یا تهران (ایران) اقدام کنند.

   • شهروندان ایران مستقیماً از سفارت آلمان در تهران اقدام می‌کنند.

   • مراجعه به وب‌سایت سفارت برای دریافت وقت مصاحبه الزامی است:

     • سفارت آلمان در تهران: https://iran.diplo.de

     • سفارت آلمان در اسلام‌آباد: https://pakistan.diplo.de

4. آمادگی برای مصاحبه

   • مدارک مورد نیاز:

     • پاسپورت

     • مدرک تحصیلی و ترجمه رسمی

     • تأییدیه Anabin یا بیانیه ZAB

     • قرارداد رسمی کار از آلمان

     • بیمۀ صحی معتبر

     • عکس بیومتریک

     • فرم‌های سفارت تکمیل‌شده

5. بعد از دریافت ویزا

   • پس از ورود به آلمان، باید در ادارۀ مهاجرت محلی (Ausländerbehörde) برای دریافت کارت آبی ثبت‌نام و درخواست اقامت بدهید.

آنچه در بالا خواندید، روش نخست یا مسیر نخستی بود که برای رسیدن آبرومندانه تر به آلمان توضیح دادم. حالا می‌رویم و مورد دوم را که حتا کمی ساده از مورد اول است روی دست می گیریم. البته قبل از آن باید یادآوری کنم که شمار زیادی از دوستان و وطندارانی را می شناسم که با همان روش مسیر اولی که معرفی کردم به آلمان رسیدند و بسیار نیز راضی هستند.

یکی دیگر از راه‌های قانونی، نسبتاً ساده، و انسانی برای مهاجرت به آلمان، دریافت ویزای جست‌وجوی کار است. این ویزا برای کسانی طراحی شده که مدرک تحصیلی معتبر دارند، ولی هنوز موفق به یافتن کارفرما یا قرارداد کاری در آلمان نشده‌اند.

به زبان ساده، اگر شما تحصیلات عالی دارید ولی هنوز کسی شما را دعوت به کار نکرده، دولت آلمان برای‌تان شش ماه فرصت می‌دهد تا وارد آلمان شوید و در همان‌جا دنبال کار بگردید. اگر در این مدت شغل مناسب پیدا کردید، می‌توانید مستقیم اقامت کاری بگیرید و برای کارت آبی یا اقامت شغلی دیگر درخواست بدهید. اگر نه، باید کشور را ترک کنید.

این روش برای بسیاری از شهروندان افغانستان و ایران که تحصیل‌کرده‌اند، ولی به دلیل شرایط خاص کشور خود، امکان تماس با شرکت‌ها یا سفرهای آزمایشی ندارند، یک راهکار عملی است.

Job Seeker Visa چیست؟

این ویزا نوعی اقامت موقت شش‌ماهه برای جست‌وجوی شغل در آلمان است که مخصوص اتباع کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا (از جمله افغانستان و ایران) صادر می‌شود. فرد با داشتن این ویزا می‌تواند وارد آلمان شده، با شرکت‌ها مصاحبه کند، نمایشگاه‌های کاریابی را ببیند، و اگر موفق به یافتن شغل شد، نوع اقامتش را تغییر دهد.

شرایط اصلی دریافت ویزای جست‌وجوی کار آلمان

این ویزا نیز مانند کارت آبی، شرایط مشخصی دارد. هرکس نمی‌تواند برای آن درخواست دهد. شما باید تمام شرایط زیر را داشته باشید:

۱. مدرک تحصیلی دانشگاهی معتبر

مدرک تحصیلی شما باید از یک دانشگاه رسمی و شناخته‌شده صادر شده باشد.در مورد دانشگاه در بالا توضیح کامل دادم و نیازی به تکرار نیست.

۲. سابقۀ کاری مرتبط (در مواردی الزامی است)

داشتن سابقۀ کاری در رشتۀ تحصیلی شما نشان می‌دهد که شما فقط در سطح تئوری آموزش ندیده‌اید، بلکه توانسته‌اید آموخته‌های خود را در محیط واقعی نیز پیاده کنید. داشتن قراردادهای کاری گذشته، معرفی‌نامه از کارفرمایان، و اسناد بیمه یا مالیات می‌تواند این تجربه را اثبات کند. برای رشته‌هایی مانند IT، انجنیری، و صحت، تجربه کاری نقش بزرگی در تصمیم سفارت دارد.

۳. توانایی مالی برای شش ماه اقامت بدون درآمد

شما باید نشان بدهید که بدون کمک مالی از دولت آلمان، قادر به تأمین زندگی خود برای مدت اقامت‌تان هستید. این مبلغ معمولاً معادل حداقل هزینه زندگی دانشجویی در آلمان برای ۶ ماه است. بهترین روش برای اثبات آن، باز کردن حساب بانکی مسدودشده (Blocked Account) است که در آن شما این مبلغ را واریز می‌کنید و ماه‌به‌ماه اجازه برداشت محدود دارید.

۴. انگیزه‌نامه و پلان جست‌وجوی کار

در انگیزه‌نامه باید با صداقت کامل بنویسید چرا تصمیم دارید در آلمان کار پیدا کنید، تخصص‌تان چیست، چه برنامه‌ای برای یافتن شغل دارید، در چه شهرهایی و در چه نوع شرکت‌هایی به دنبال کار خواهید گشت، و این برنامه چقدر واقع‌گرایانه است. این نامه باید شخصی، دقیق، و مبتنی بر واقعیات باشد.

۵. مدرک زبان (در سطح پایه)

اگرچه داشتن مدرک زبان اجباری نیست، ولی یکی از عوامل تقویت‌کنندۀ درخواست شماست. مدرک B1 یا B2 زبان آلمانی نشان می‌دهد که شما می‌توانید در محیط کار و زندگی روزمره آلمان ارتباط برقرار کنید. بعضی سفارت‌ها این مدرک را در عمل الزامی می‌دانند، پس توصیه می‌شود برای آمادگی بیشتر، مدرک زبان داشته باشید.

از کجا باید شروع کنید؟

۱. بررسی اعتبار مدرک تحصیلی‌تان در سایت Anabin:
https://anabin.kmk.org

۲. اگر در لیست نبود، درخواست بیانیه از ZAB:
https://www.kmk.org/zab

۳. افتتاح حساب بانکی مسدودشده در یکی از این سایت‌ها:
https://www.fintiba.com
https://www.expatrio.com
https://www.coracle.de

۴. تهیۀ مدارک:

• انگیزه‌نامه کامل (Motivationsschreiben)
• سی‌وی حرفه‌ای (CV)
• پاسپورت معتبر
• عکس بیومتریک
• مدرک تحصیلی + ترجمه رسمی
• مدرک زبان (در صورت امکان)
• پرینت حساب بانکی مسدودشده

۵. درخواست وقت از سفارت آلمان در تهران یا اسلام‌آباد:

• https://iran.diplo.de سایت سفارت آلمان در تهران
• https://pakistan.diplo.de سایت سفارت آلمان در اسلام‌آباد

۶. حضور در مصاحبه و ارائه مدارک

۷. دریافت ویزا و ورود به آلمان

۸. آغاز جست‌وجوی کار و شرکت در نمایشگاه‌های کاریابی و جلسات استخدامی

تبدیل ویزا به اقامت کاری

اگر در طول شش ماه شغلی پیدا کردید که با مدرک تحصیلی شما سازگار است و کارفرما حاضر به قرارداد رسمی باشد، می‌توانید اقامت خود را به کارت آبی یا ویزای کار تبدیل کنید و بمانید. این مرحله از داخل آلمان و از طریق ادارۀ مهاجرت (Ausländerbehörde) انجام می‌شود.

اما اگر در این مدت شغل پیدا نکنید، باید آلمان را ترک کنید. البته هیچ مانعی ندارد که دوباره برای همان یا دیگر برنامه‌ها درخواست بدهید.

پس بنا بر این، ویزای جست‌وجوی کار، برای بسیاری از جوانان افغانستان و ایران که مدرک دارند ولی کاری در دست ندارند، یک گزینه واقعی و شدنی است. شما با صرف کمی هزینه، می‌توانید خود را به بازار کار آلمان معرفی کنید. این روش نیاز به آگاهی، سادگی، صداقت و کمی تلاش دارد؛ اما نتیجه‌اش می‌تواند یک زندگی نو باشد، در کشوری که به نیروی متخصص ارزش می‌دهد و فرصت رشد فراهم می‌سازد.

حالا سومین روش:

یکی از دوستان من سال گذشته تصمیم گرفت از طریق ویزای تحصیلی به آلمان برسد، وقتی که روند را شروع کرد هم من و هم او تصور می کردیم که یکی – دو سال زمان ببرد. اما و طی شش ماه به المان رسید. این بی معنا نیست که این پروسه شش ماهه تمام می‌شود، بلکه گاهی ممکن است مانند او، شانس با شما نیز یار شود و شش ماهه، کارها به پایان برسد.

در میان راه‌های قانونی مهاجرت به آلمان، ویزای تحصیلی یکی از در دسترس‌ترین، کم‌هزینه‌ترین و کم‌ریسک‌ترین مسیرها برای جوانانی است که می‌خواهند با تلاش علمی، مسیر تازه‌ای برای زندگی و پیشرفت خود رقم بزنند. این ویزا برای کسانی مناسب است که می‌خواهند در آلمان ادامه تحصیل بدهند، چه در سطح لیسانس، ماستری یا دکترا، و چه در دوره‌های آماده‌سازی، زبان، یا کورس‌های تخصصی.

در این روش، شما ابتدا از یک نهاد آموزشی معتبر در آلمان پذیرش می‌گیرید، سپس برای ویزای تحصیلی درخواست می‌دهید، وارد آلمان می‌شوید، درس می‌خوانید، زبان یاد می‌گیرید، و در حین تحصیل یا پس از پایان آن، می‌توانید به‌سادگی وارد بازار کار شوید و نوع اقامت خود را تغییر دهید. همین مسیر، یکی از مطمئن‌ترین راه‌ها برای گرفتن اقامت کاری، کارت آبی و حتی تابعیت آلمان در سال‌های بعد است.

ویزای تحصیلی چیست؟

ویزای تحصیلی آلمان به شما اجازه می‌دهد که به مدت مشخصی برای تحصیل در دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزشی و مراکز زبان به آلمان سفر کنید. این ویزا قابل تمدید است و پس از فراغت، می‌تواند به اقامت کاری تبدیل شود. بسیاری از افغان‌ها و ایرانی‌ها از این مسیر وارد آلمان شده‌اند و حالا در موقعیت‌های علمی، کاری و مدیریتی مهمی فعالیت می‌کنند.

شرایط اصلی دریافت ویزای تحصیلی آلمان

برای دریافت این ویزا، شرایط زیر باید فراهم باشد:

۱. پذیرش رسمی از یک دانشگاه یا مؤسسۀ آموزشی در آلمان

شما باید نامه رسمی پذیرش (Zulassungsbescheid) از یک پوهنتون یا مرکز آموزشی معتبر در آلمان دریافت کنید. این نامه نشان می‌دهد که شما به‌طور رسمی در یک برنامۀ تحصیلی پذیرفته شده‌اید، خواه لیسانس، خواه ماستری یا کورس آمادگی زبان یا تخنیکی

چه نهادهای تحصیلی می‌توانند به شما پذیرش بدهند؟

۱. دانشگاه‌های دولتی آلمان (Staatliche Universitäten)

• بیشترین اعتبار را دارند

• شهریه یا فیس ندارند یا هم بسیار پایین هستند

• سایت رسمی جست‌وجو:
  https://www.study-in-germany.de

۲. مؤسسات آموزش عالی کاربردی (Fachhochschulen یا Hochschulen)

• بیشتر روی آموزش‌های عملی تمرکز دارند

• برای رشته‌هایی مانند انجنیری، IT، اقتصاد، رسانه و مدیریت عالی‌اند

• سایت جست‌وجو:
  https://www.hochschulkompass.de

3. مراکز آمادگی زبان و کورس‌های مقدماتی (Studienkolleg)

   • مخصوص کسانی‌ست که دیپلوم‌شان معادل دیپلوم آلمانی نیست و باید یک‌سال آمادگی ببینند.

   • برای مثال دانش‌آموزان افغان پس از صنف ۱۲ معمولاً باید این کورس را بگذرانند.

   • سایت‌های نمونه برای ثبت‌نام:
     https://studienkollegs.de

4. مراکز زبان خصوصی (برای یادگیری زبان آلمانی در آلمان)

   • اگر می‌خواهید ابتدا زبان بخوانید، می‌توانید از مؤسساتی مانند:

     • did deutsch-institut: https://www.did.de

     • Goethe-Institut: https://www.goethe.de

     • DeutschAkademie: https://www.deutschakademie.de

چطور رشته مناسب خود را پیدا کنیم؟

برای جست‌وجوی رشته و دانشگاه، دو ابزار رسمی و بسیار مفید وجود دارد:

1. پایگاه DAAD (خدمات تبادل آکادمیک آلمان)

   • معتبرترین منبع برای اطلاعات تحصیلی برای خارجی‌ها

   • لینک: https://www.daad.de/en

2. پایگاه Study in Germany

   • راهنمای قدم‌به‌قدم برای اپلای، زندگی، و تحصیل در آلمان

   • لینک: https://www.study-in-germany.de

اگر روی این لینک کلیک کنید می توانید بیش از 20000 برنامه تحصیلی و 400 دانشگاه را پیدا کنید که می توانند به شما فرصت ایده آل آموزش را ارایه کنند.

با یک دانشگاه به توافق برسید و سپس دانشگاه نیز به شما کمک م یکند یا راهنمایی می کند تا ویزا بگیرید.

نکاتی مهم برای گرفتن پذیرش:

• حتماً مدارک‌تان را ترجمه رسمی کنید (به زبان آلمانی یا انگلیسی)

• در زمان مناسب اپلای کنید: سمستر زمستان معمولاً از اپریل آغاز می‌شود، سمستر یا به کفته دوستان ایرانی ما ترم تابستان از اکتبر

• انگیزه‌نامه و سی‌وی دقیق و قانع‌کننده بنویسید

• از چند دانشگاه هم‌زمان اپلای کنید تا شانس بالاتر برود

۲. اثبات توانایی مالی برای مدت تحصیل

برای دریافت ویزای تحصیلی، شما باید نشان بدهید که می‌توانید بدون کمک دولت آلمان، هزینۀ زندگی خود را تأمین کنید. برای این منظور، معمولاً نیاز به باز کردن حساب بانکی مسدودشده دارید که حداقل مبلغ آن در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۱٬۰۰۰ یورو است. این حساب تضمین می‌کند که شما در ماه حدود ۹۳۵ یورو برای هزینه‌های روزمره خود در آلمان دارید.

من می دانم که بیشتر مردم افغانستان چنین هزینه هایی را ندارند. اما این را هم میدانم که خانواده های زیادی در شهرهای بزرگ زندگی می کنند که به سادگی از پس چنین هزینه هایی بر می آیند. با آنهم کسانی که چنین هزینه هایی ندارند، شاید با کار کردن بتوانند از پس هزینه ها بر بیایند.

۳. مدرک زبان

اگر برنامۀ شما به زبان آلمانی است، معمولاً نیاز به مدرک B1 یا B2 دارید. اگر برنامۀ تحصیلی به زبان انگلیسی است (به‌ویژه در ماستری یا دکترا)، معمولاً مدرک TOEFL یا IELTS کافی است. برخی مؤسسات برای دورۀ زبان، در ابتدا بدون مدرک نیز پذیرش مشروط می‌دهند.

۴. مدارک تحصیلی قبلی و ترجمه رسمی آن‌ها

شما باید تمام مدارک تحصیلی قبلی‌تان (شامل دیپلوم لیسه، لیسانس یا ماستری) را همراه با ترجمه رسمی به زبان آلمانی یا انگلیسی آماده کنید. این مدارک باید با مهر رسمی ترجمه و تأیید شده باشند.

۵. انگیزه‌نامه دقیق و روشن

در انگیزه‌نامه، باید توضیح بدهید چرا می‌خواهید در آلمان تحصیل کنید، چرا این رشته را انتخاب کرده‌اید، چه اهدافی دارید، و برنامۀ شما برای آینده چیست. این نامه نقش مهمی در تصمیم‌گیری سفارت دارد.

۶. بیمۀ صحی

داشتن بیمۀ صحی معتبر برای دورۀ اقامت در آلمان الزامی است. شرکت‌هایی مانند Mawista و EDUCARE24 بیمه‌های مناسب برای محصلین بین‌المللی ارائه می‌کنند.

مراحل اقدام برای ویزای تحصیلی آلمان

۱. جست‌وجوی دانشگاه و رشتۀ مورد نظر در سایت‌های رسمی:

• https://www.daad.de
• https://www.study-in-germany.de

۲. ارسال درخواست پذیرش به دانشگاه‌هها همراه با مدارک لازم

۳. دریافت پذیرش رسمی (Zulassung)

۴. افتتاح حساب بانکی مسدودشده (Blocked Account)

• https://www.fintiba.com
• https://www.expatrio.com
• https://www.coracle.de

۵. تهیۀ بیمه صحی مناسب

۶. آمادگی برای مصاحبه در سفارت (تهیۀ مدارک):

• پاسپورت
• پذیرش رسمی
• مدرک زبان
• مدرک مالی (Blocked Account)
• انگیزه‌نامه و CV
• مدارک تحصیلی + ترجمه رسمی
• فرم درخواست ویزا و عکس بیومتریک

۷. درخواست وقت از سفارت آلمان در تهران یا اسلام‌آباد:

• https://iran.diplo.de
• https://pakistan.diplo.de

۸. حضور در مصاحبه و دریافت ویزا

۹. ورود به آلمان و ثبت‌نام در ادارۀ خارجی‌ها و دانشگاه

مزایای ویزای تحصیلی آلمان

• اجازه کار نیمه‌وقت در حین تحصیل (۲۰ ساعت در هفته)
• امکان تغییر اقامت به ویزای کاری بعد از فراغت
• امکان گرفتن کارت آبی پس از یافتن شغل مرتبط با رشته
• محیط علمی باکیفیت و دسترسی به امکانات پژوهشی
• حمایت‌های اجتماعی و فرهنگی گسترده برای محصلین بین‌المللی

به این ترتیب، ویزای تحصیلی آلمان مسیری‌ است برای رشد علمی، ساختن آیندۀ حرفه‌ای و زندگی در یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان. اگر شما اهل تلاش، یادگیری و پیشرفت هستید، این مسیر می‌تواند فرصت طلایی زندگی‌تان باشد؛ فرصتی که بدون عبور از مرزهای خطرناک، و بدون تکیه بر کمک‌های دولتی، با عزت و آگاهی می‌سازد.

لطفا در پایین همین مطلب، کامنت و دیدگاه خود را بنویسید. شاید دیگران هم استفاده کنند. اگر نمی خواهید نام خودتان درج شود با نام مستعار بنویسید.

تشکر