از نظر علمی، تاریکی یک پدیده مستقل محسوب نمی‌شود. بلکه آن را باید به‌عنوان وضعیت یا حالتِ نبودِ نور تعریف کرد. به‌عبارت دیگر، تاریکی «چیز» نیست که وجود عینی یا مستقل داشته باشد؛ بلکه هرگاه نور (فوتون) در محیط وجود نداشته باشد یا به چشم ما نرسد، آن فضا برای ما تاریک جلوه می‌کند.
نور: انرژی قابل اندازه‌گیری
نور، برخلاف تاریکی، یک پدیده‌ی فیزیکی با ویژگی‌های قابل سنجش است.انرژی دارد. شدت، فرکانس و طول موج آن قابل اندازه‌گیری است.
اما تاریکی فاقد انرژی، ذره یا موج است، چراکه هیچ فوتونی در آن حالت حضور ندارد.
تاریکی چیست؟ وضعیت نبود نور؟
از دید فیزیک، تاریکی به‌صورت زیر تعریف می‌شود:
نبود تابش الکترومغناطیسی در محدوده‌ای که چشم انسان بتواند آن را ببیند.”
چشم انسان، تنها قادر به دیدن نورهایی در محدودهٔ طول موج ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر است. اگر در یک فضا هیچ فوتونی با این طول‌موج‌ها وجود نداشته باشد یا به چشم ما نرسد، آن فضا را تاریک می‌نامیم.
در نتیجه، تاریکی یک “وضعیت فیزیکیِ عدم” است. نه ماده است، نه انرژی، و نه حتی یک پدیده قابل اندازه‌گیری. فیزیک‌دانان آن را به‌صورت مقدار صفر تابش نوری در یک فضای خاص تعریف می‌کنند.
شباهت مفهومی با سکوت و سرما
برای درک بهتر مفهوم تاریکی، می‌توان آن را با پدیده‌هایی چون سکوت و سرما مقایسه کرد:
سکوت = نبود صدا
سرما = نبود گرما
تاریکی = نبود نور
در هر سه مورد، با یک وضعیت عدم مواجه هستیم، نه با چیزی که ذاتاً وجود دارد.
سیاه بودن تاریکی؛ رنگ است یا ادراک؟
در نگاه اول به‌نظر می‌رسد تاریکی «سیاه» است. اما از دید فیزیکی:
سیاه، رنگ نیست؛ بلکه ادراک مغز از نبود کامل نور است.
رنگ‌ها در فیزیک از ترکیب طول‌موج‌های مختلف نور به‌وجود می‌آیند. اگر هیچ فوتونی در طیف مرئی به چشم نرسد، مغز ما آن را به‌شکل رنگ “سیاه” تفسیر می‌کند. اما در واقع، این فقط پاسخ مغز به فقدان اطلاعات نوری است، نه رنگی واقعی.
💬 نظر شما برای ما ارزشمند است
اگر دیدگاهی، نکته‌ای یا نقدی درباره این مطلب دارید، لطفاً آن را با ما و دیگر خواننده‌گان در میان بگذارید.
از کادر زیر می‌توانید دیدگاهتان را بنویسید.
