هند یکی از کشورهای با تنوع مذهبی بالاست که از دیرباز محل تولد و رشد ادیان مختلف بوده است. ادیان در هند نه تنها جنبه‌های روحانی و معنوی زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده‌اند بلکه نقش مهمی در فرهنگ، هنر، تاریخ و سیاست این کشور ایفا کرده‌اند. این مقاله به بررسی ادیان مختلف در هند، تاریخچه آن‌ها، اصول و آموزه‌ها و تأثیرات آن‌ها بر جامعه هند می‌پردازد.
تاریخچه ادیان در هند
تاریخ ادیان در هند به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. هند به عنوان محل تولد چهار دین بزرگ جهان یعنی هندوئیسم، بودیسم، جینیسم و سیکسیم شناخته می‌شود. هر یک از این ادیان در دوره‌های مختلف تاریخی ظهور کرده و به تدریج به بخش‌های مختلفی از جامعه هند نفوذ یافته‌اند. همچنین اسلام و مسیحیت از طریق تجارت، مهاجرت و تسلط نظامی به هند راه یافته و پیروان قابل توجهی پیدا کرده‌اند. تنوع مذهبی هند نتیجه تعاملات طولانی مدت فرهنگی، تجاری و نظامی با سایر مناطق جهان است.
1. هندوئیسم
هندوئیسم به عنوان قدیمی‌ترین دین در هند شناخته می‌شود که ریشه‌های آن به دوران ودایی (حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد) بازمی‌گردد. این دین چندخدایی است و به تعداد زیادی از ایزدان و ایزدبانوان احترام می‌گذارد. خدایان اصلی هندوئیسم شامل برهما (خالق)، ویشنو (نگهدارنده) و شیوا (ویرانگر) هستند. هر یک از این خدایان نقش مهمی در کیهان‌شناسی هندو ایفا می‌کنند.
در هندوئیسم، اصولی چون کارما (قانون عمل و واکنش)، دارما (وظیفه و راه راست) و سامسارا (چرخه تولد، مرگ و تولد دوباره) از اهمیت بالایی برخوردارند. هدف نهایی زندگی در هندوئیسم رسیدن به موکشا (رهایی از چرخه سامسارا) است. این هدف از طریق پیروی از راه‌های یوگا، که شامل جنانا یوگا (راه دانش)، بهاکتی یوگا (راه محبت) و کارما یوگا (راه عمل) است، قابل دستیابی است.
متون مقدس هندو شامل وداها، اوپانیشادها، مهابهاراتا و رامایانا هستند. وداها شامل چهار کتاب ریگ‌ودا، ساما‌ودا، یاجور‌ودا و آتاروا‌ودا است که حاوی سرودها، مناجات‌ها و آیین‌های مذهبی هستند. مهابهاراتا و رامایانا دو حماسه بزرگ هندو هستند که داستان‌های اسطوره‌ای و آموزه‌های اخلاقی بسیاری را در بر دارند.
هندوئیسم به طور گسترده‌ای در تمامی جنبه‌های زندگی هندی‌ها نفوذ کرده است. از معماری معابد باشکوه تا هنر و ادبیات غنی، هندوئیسم تاثیرات عمیقی بر فرهنگ هند داشته است. جشنواره‌هایی مانند دیوالی (جشن نورها) و هولی (جشن رنگ‌ها) نه تنها در هند بلکه در سراسر جهان جشن گرفته می‌شوند و نمادی از فرهنگ و ایمان هندو هستند.
جمعیت هندوها در هند
بر اساس آخرین اطلاعات موجود، جمعیت هندوها در هند حدود 1.1 میلیارد نفر (1100 میلیون) است که این رقم حدود 79.8 درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. هند به عنوان خانه بیش از 94 درصد از کل هندوهای جهان شناخته می‌شود و به همراه نپال، یکی از دو کشور عمده با اکثریت هندو در جهان است. این جمعیت عظیم هندوها، فرهنگ و تاریخ هند را به شدت تحت تأثیر قرار داده و موجب شکل‌گیری مراسم‌ها، جشن‌ها و آیین‌های مذهبی متنوعی شده است.
2. اسلام در هند
اسلام در قرن هفتم میلادی از طریق تجارت و فتوحات نظامی به هند وارد شد و به تدریج گسترش یافت. نخستین مسلمانان از طریق تجارت دریایی به سواحل غربی هند آمدند و سپس با تسلط نظامی امپراتوری‌های مسلمان مانند غزنویان، خلجیان، و مغول‌ها، اسلام در سراسر هند گسترش یافت. مسلمانان هند به دو گروه اصلی سنی و شیعه تقسیم می‌شوند و دارای فرهنگ و سنت‌های متنوعی هستند.
اسلام به پنج رکن اصلی دین تأکید دارد: شهادتین (اعتراف به توحید و نبوت محمد)، نماز، روزه، زکات و حج. این ارکان، اصول پایه‌ای اعتقاد و عمل مسلمانان را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، قرآن به عنوان کتاب مقدس و حدیث به عنوان سنت پیامبر اسلام، منابع اصلی تعالیم اسلامی هستند. اسلام تأکید زیادی بر عدالت اجتماعی، کمک به نیازمندان و رعایت اخلاقیات دارد.
تأثیرات اسلام بر فرهنگ و معماری هند بسیار عمیق است. آثار هنری و معماری اسلامی نظیر تاج محل، قلعه سرخ، و مسجد جامع دهلی نمونه‌های بارزی از ترکیب هنری و فرهنگی این دین با فرهنگ هندی هستند. همچنین، موسیقی قوالی و شعر اردو به عنوان بخشی از میراث فرهنگی اسلامی هند شناخته می‌شوند. مسلمانان هند نقش مهمی در زمینه‌های مختلف از جمله هنر، ادبیات، سیاست و تجارت ایفا کرده‌اند.
مسلمانان هند به طور عمده در مناطق شمالی و غربی هند ساکن هستند اما در سراسر کشور پراکنده‌اند. جشنواره‌های مهم اسلامی مانند عید فطر و عید قربان به صورت گسترده‌ای در هند جشن گرفته می‌شوند. همچنین، زیارتگاه‌های مهمی مانند درگاه حضرت نظام‌الدین اولیا در دهلی و درگاه معین‌الدین چشتی در اجمیر از مکان‌های مقدس و محبوب برای مسلمانان هند هستند.
جمعیت مسلمانان در هند
بر اساس آخرین برآوردها، جمعیت مسلمانان در هند در سال 2024 حدود 204.76 میلیون نفر (20.476 کرور) است که این تعداد تقریباً 15 درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. اسلام به عنوان دومین دین بزرگ در هند پس از هندوئیسم شناخته می‌شود و مسلمانان نقش مهمی در جامعه و فرهنگ هند ایفا می‌کنند.
ایالت‌های اوتار پرادش، بنگال غربی، بیهار، و کرالا بیشترین جمعیت مسلمانان را در هند دارند. اوتار پرادش با حدود 38.5 میلیون نفر مسلمان (19.26 درصد از جمعیت ایالت) بیشترین تعداد مسلمانان را دارد. پس از آن، بنگال غربی با 24.7 میلیون نفر (27.01 درصد)، بیهار با 17.6 میلیون نفر (16.87 درصد)، و کرالا با 8.9 میلیون نفر (26.56 درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در سایر ایالت‌ها نیز جمعیت‌های قابل توجهی از مسلمانان وجود دارند. به عنوان مثال، در ایالت‌های آسام و جامو و کشمیر، مسلمانان بخش قابل توجهی از جمعیت را تشکیل می‌دهند. این توزیع گسترده نشان‌دهنده تنوع فرهنگی و دینی هند است.
3. مسیحیت در هند
مسیحیت در هند به دوره اولیه میلادی و ورود سنت توماس، یکی از دوازده حواریون عیسی مسیح، برمی‌گردد. سنت توماس به عنوان بنیان‌گذار جامعه مسیحی در هند شناخته می‌شود و کلیساهای مار توما در کرالا به او نسبت داده می‌شوند. مسیحیان هند شامل گروه‌های مختلفی از جمله کاتولیک‌ها، پروتستان‌ها و ارتدوکس‌ها هستند و در مناطق مختلفی از جمله کرالا، گوا و شمال شرقی هند ساکن می‌باشند.
مسیحیان به اصول اعتقادی مانند ایمان به خداوند یکتا، نجات از طریق عیسی مسیح، و رعایت اصول اخلاقی مسیحی پایبند هستند. کتاب مقدس، که شامل عهد قدیم و عهد جدید است، منبع اصلی تعالیم و آموزه‌های مسیحی است. کلیساها به عنوان مکان‌های عبادت و اجتماع برای مسیحیان اهمیت ویژه‌ای دارند و مراسم عبادی مانند عشاء ربانی و دعاهای جمعی در آن‌ها برگزار می‌شود.
کلیساهای مسیحی در هند نقش مهمی در توسعه آموزش و بهداشت ایفا کرده‌اند. بسیاری از مدارس و بیمارستان‌های معروف در هند توسط مبلغان مسیحی تأسیس شده‌اند و به ارائه خدمات آموزشی و بهداشتی با کیفیت بالا پرداخته‌اند. به عنوان مثال، کالج‌های سنت استفان در دهلی و کالج سنت خاویر در بمبئی از جمله مؤسسات آموزشی برجسته‌ای هستند که توسط مسیحیان اداره می‌شوند.
جشن‌های مسیحی مانند کریسمس و عید پاک به صورت گسترده‌ای در هند جشن گرفته می‌شوند و نمادی از تأثیرات فرهنگی و اجتماعی مسیحیت در این کشور هستند. کلیساهای معروفی مانند کلیسای سنت فرانسیس در گوا و کلیسای سنت توماس در چنای از جمله مقاصد زیارتی و گردشگری محبوب در هند به شمار می‌آیند.
جمعیت مسیحیان در هند
بر اساس آخرین برآوردها، جمعیت مسیحیان در هند در سال 2024 حدود 33.2 میلیون نفر (3.22 کرور) است که این تعداد تقریباً 2.3 درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. مسیحیت سومین دین بزرگ در هند پس از هندوئیسم و اسلام است و مسیحیان نقش مهمی در زمینه‌های آموزش، بهداشت، و خدمات اجتماعی در هند ایفا کرده‌اند.
بیشترین جمعیت مسیحیان در ایالت‌های کرالا، تامیل نادو، و مگالایا متمرکز هستند. ایالت کرالا با حدود 6.2 میلیون نفر (18.38 درصد از جمعیت ایالت) بیشترین تعداد مسیحیان را دارد. پس از آن، تامیل نادو با 4.4 میلیون نفر (6.12 درصد) و مگالایا با 2.2 میلیون نفر (74.59 درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
4. سیکسیم
سیکسیم دینی است که در قرن پانزدهم میلادی توسط گورو نانک در پنجاب بنیان‌گذاری شد. اصول سیکسیم بر اساس آموزه‌های ده گورو، مخصوصاً گورو نانک، است که بر توحید، عدالت، خدمت به بشریت و رد سیستم طبقاتی تأکید دارند. سیکس‌ها به کتاب مقدس “گورو گرانت صاحب” احترام می‌گذارند و مراسم مذهبی آن‌ها در گوردواراها (معبدهای سیکس) برگزار می‌شود.
گورو نانک، بنیان‌گذار سیکسیم، آموزه‌هایی را ترویج داد که بر پایه توحید، عدالت اجتماعی و برابری همه انسان‌ها استوار بودند. او بر این باور بود که خداوند یکتا است و همه انسان‌ها در برابر او برابرند. پس از گورو نانک، نه گوروی دیگر نیز آموزه‌های او را ادامه دادند و سیکسیم را به شکلی که امروزه می‌شناسیم، شکل دادند.
یکی از اصول اساسی سیکسیم، کیرت کارو (کار سخت و صادقانه) است که تأکید دارد هر فرد باید از طریق کار صادقانه و تلاش خود معیشت خود را تأمین کند. علاوه بر این، واند چاکو (تقسیم ثروت) نیز از اصول مهم این دین است که به معنای کمک به دیگران و تقسیم دارایی‌ها با نیازمندان است. سیکس‌ها همچنین به سیوا (خدمت) اهمیت زیادی می‌دهند و معتقدند که خدمت به دیگران یکی از بهترین راه‌های نزدیک شدن به خداوند است.
سیکس‌ها به لباس‌های خاصی مانند کیرپان (خنجر)، کنگها (شانه)، کارا (دستبند آهنی)، کاچا (شلوار کوتاه) و کیس (موهای بلند) پایبند هستند که به عنوان پنج “ک” شناخته می‌شوند. این نمادها نشان دهنده تعهد به اصول دینی و اجتماعی سیکسیم هستند و به پیروان یادآوری می‌کنند که همیشه آماده دفاع از عدالت و کمک به دیگران باشند. گورو گرانت صاحب، کتاب مقدس سیکس‌ها، شامل تعالیم گوروها و دیگر مقدسین است و به عنوان راهنمای معنوی و اخلاقی پیروان سیکسیم محسوب می‌شود.
جمعیت پیروان سیکیسم در هند
بر اساس آخرین برآوردها، جمعیت پیروان سیکیسم در هند حدود 24 میلیون نفر (2.4 کرور) در سال 2024 است که این تعداد تقریباً 1.72 درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. سیکیسم به عنوان پنجمین دین بزرگ در هند شناخته می‌شود و بیشترین پیروان آن در ایالت پنجاب ساکن هستند.
ایالت پنجاب با بیش از 16 میلیون نفر (57.69 درصد از جمعیت ایالت) بیشترین جمعیت سیکیسم را در هند دارد. پس از پنجاب، ایالت‌های هاریانا با 1.24 میلیون نفر (4.91 درصد)، دهلی با 570 هزار نفر (3.40 درصد)، و اوتاراکند با 236 هزار نفر (2.34 درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند. این چهار ایالت به همراه جامو و کشمیر که حدود 234 هزار پیرو سیکیسم دارد، بیش از 90 درصد جمعیت سیکیسم هند را در خود جای داده‌اند.
در سایر ایالت‌ها نیز جمعیت‌های کوچکتری از پیروان سیکیسم وجود دارند. به عنوان مثال، در ایالت‌های اوتار پرادش، راجستان و ماهاراشترا، تعداد قابل توجهی از پیروان سیکیسم زندگی می‌کنند. این ایالت‌ها نقش مهمی در حفظ و ترویج فرهنگ و آموزه‌های سیکیسم در هند دارند.
6. بودیسم
بودیسم در قرن ششم قبل از میلاد توسط شاهزاده سیدارتا گوتاما، معروف به بودا، بنیان‌گذاری شد. بودا پس از ترک زندگی شاهانه خود و دستیابی به روشنگری، اصول چهار حقیقت شریف و راه هشت‌گانه را آموزش داد. چهار حقیقت شریف شامل حقیقت رنج (دوکه)، حقیقت علت رنج (تاناها)، حقیقت پایان رنج (نیرودا) و راه منتهی به پایان رنج (ماگا) هستند. راه هشت‌گانه نیز شامل درست‌دیدن، درست‌فکرکردن، درست‌گفتن، درست‌کردارکردن، درست‌زندگی‌کردن، درست‌تلاش‌کردن، درست‌توجه‌کردن و درست‌مدیتیشن‌کردن است.
بودیسم به سرعت در هند گسترش یافت و به ویژه در دوران امپراطوری موریه تحت حمایت شاه آشوکا به اوج خود رسید. شاه آشوکا پس از پذیرش بودیسم، به ترویج این دین پرداخت و ستون‌ها و استوپاهای بودایی بسیاری را در سراسر امپراطوری خود بنا نهاد. بودیسم به تدریج به دیگر کشورهای آسیایی نیز گسترش یافت و به شکل‌های مختلفی مانند مهایانه، تراوادا و وجره‌یانه تکامل یافت.
تعالیم بودا بر مفاهیمی مانند مدیتیشن، نیکی، و اجتناب از تمایلات نفسانی تمرکز دارد. پیروان بودیسم به دنبال دستیابی به نیروانا، یعنی حالت رهایی از رنج و چرخه تولد و مرگ هستند. مدیتیشن به عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های عملی بودیسم، نقش مهمی در تربیت ذهن و رسیدن به روشنگری دارد.
با وجود کاهش تعداد پیروان بودیسم در هند به مرور زمان، این دین همچنان تاثیرات عمیقی بر فرهنگ و فلسفه این کشور داشته است. معابد بودایی مانند مهابودی در بوداگایا و استوپاهای سارنات و سانچی از جمله میراث‌های برجسته بودیسم در هند هستند.
جمعیت بودایی‌ها در هند
بر اساس آخرین برآوردها، جمعیت بودایی‌ها در هند حدود 10 میلیون نفر (1 کرور) است که این تعداد حدود 0.7 درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. بودایی‌ها در هند به عنوان یک اقلیت مذهبی محسوب می‌شوند. این جمعیت عمدتاً در ایالت‌های مهاراشترا، مادیا پرادش، اوتار پرادش، بنگال غربی و برخی از ایالت‌های شمال شرقی مانند سیکیم، آروناچال پرادش و میزورام متمرکز هستند.
ایالت مهاراشترا با بیش از 6.5 میلیون نفر (65 لک) بیشترین جمعیت بودایی را در هند دارد، که حدود 73.4 درصد از کل بودایی‌های کشور در این ایالت ساکن هستند. پس از مهاراشترا، بنگال غربی با حدود 300 هزار نفر و مادیا پرادش با حدود 216 هزار نفر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
بودایی‌ها در ایالت‌های شمال شرقی هند نیز جمعیت قابل توجهی دارند. در سیکیم، حدود 27.39 درصد از کل جمعیت بودایی هستند، در حالی که در آروناچال پرادش این رقم حدود 11.77 درصد و در میزورام حدود 8.5 درصد است. این ایالت‌ها بالاترین درصد جمعیت بودایی را نسبت به کل جمعیت ایالتی خود دارند.
7. جینیسم
جینیسم نیز یکی از ادیان باستانی هند است که توسط مهاویرا در قرن ششم قبل از میلاد ترویج یافت. جینیسم به اصول عدم خشونت (آهیمسا)، عدم تعلق (آپاریگراها) و صداقت (ساتیا) باور دارد. مهاویرا به عنوان بیست و چهارمین تیردانکار (رهبر معنوی) جینیسم شناخته می‌شود و تعالیم او بر پایه‌های اخلاقی و انضباط فردی استوار است.
جینیسم تاکید زیادی بر عدم خشونت دارد و پیروان آن حتی از آسیب رساندن به کوچک‌ترین موجودات نیز پرهیز می‌کنند. این اصل آهیمسا در تمامی جنبه‌های زندگی جین‌ها نمایان است، از رژیم غذایی گیاه‌خواری گرفته تا زندگی ساده و پاکیزه. علاوه بر این، جین‌ها به اصول آپاریگراها (عدم تعلق به مال و منال) و ساتیا (صداقت و راستگویی) پایبندند و تلاش می‌کنند که در زندگی خود به این اصول اخلاقی عمل کنند.
آیین‌های مذهبی جین‌ها شامل مراسم پوجا (عبادت) و پراتیکرمان (اعتراف و پشیمانی) است. معابد جینی، که به نام دراسار شناخته می‌شوند، مکان‌های مقدسی هستند که جین‌ها برای عبادت و مراقبه به آن‌ها می‌روند. معابد معروف جین مانند معبد دیل‌وارا در راجستان و معبد راناكپور از جمله آثار هنری و معماری بی‌نظیر این دین هستند.
جینیسم تأثیرات عمیقی بر فرهنگ و فلسفه هند داشته است. اصول اخلاقی جینیسم، به ویژه آهیمسا، نه تنها بر پیروان این دین بلکه بر سایر ادیان و جنبش‌های اجتماعی نیز تأثیرگذار بوده است. برای مثال، مهاتما گاندی، رهبر جنبش استقلال هند، اصول آهیمسا و سادگی زندگی جینیسم را در راهبردهای خود به کار گرفت و آن‌ها را به یکی از پایه‌های فلسفه نافرمانی مدنی خود تبدیل کرد.
جمعیت پیروان جینیسم در هند در سال 2024 حدود 5.2 میلیون نفر برآورد شده است که این تعداد تقریباً 0.4 درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. جینیسم به عنوان ششمین دین بزرگ در هند شناخته می‌شود و تأثیرات فرهنگی و تاریخی زیادی بر جامعه هند داشته است.
بیشترین جمعیت جین‌ها در ایالت‌های مهاراشترا، راجستان، گجرات، مادیا پرادش، کارناتاکا و دهلی ساکن هستند. مهاراشترا با حدود 1.4 میلیون پیرو جینیسم (1.25 درصد از جمعیت ایالت) بیشترین جمعیت جین‌ها را در هند دارد. پس از آن، راجستان با 622 هزار نفر (0.91 درصد) و گجرات با 580 هزار نفر (0.96 درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
جین‌ها به عنوان یکی از ثروتمندترین و تحصیل‌کرده‌ترین جوامع هند شناخته می‌شوند و نقش مهمی در اقتصاد و تجارت این کشور ایفا می‌کنند. این جامعه به ویژه در زمینه‌های بازرگانی و صنعت فعالیت زیادی دارد و تأثیرات فرهنگی و اقتصادی چشمگیری بر مناطق مختلف هند دارد.
در سایر ایالت‌ها و مناطق هند نیز جمعیت‌های کوچکتری از جین‌ها وجود دارند. به عنوان مثال، در ایالت کارناتاکا حدود 440 هزار نفر و در اوتار پرادش حدود 213 هزار نفر پیرو جینیسم هستند. این جمعیت‌های کوچک‌تر نیز تأثیرات خاص خود را بر فرهنگ و اقتصاد محلی دارند.
ادیان دیگر
علاوه بر ادیان اصلی، هند محل زندگی پیروان ادیان کوچکتری نیز هست. زرتشتیان (پارسیان) از ایران به هند مهاجرت کرده و در این کشور سکونت گزیدند. زرتشتیان به آتش به عنوان نماد پاکی و خداوند احترام می‌گذارند و معابد آتش آن‌ها به نام آتشکده شناخته می‌شوند. جامعه پارسی هند به طور عمده در بمبئی ساکن است و نقش مهمی در تجارت و صنعت این شهر ایفا کرده‌اند.
بهایی‌ها نیز یکی از ادیان کوچک در هند هستند که توسط بهاءالله در قرن نوزدهم میلادی بنیان‌گذاری شده است. بهایی‌ها به وحدت انسان‌ها و برابری جنسیتی باور دارند و به ترویج صلح و عدالت اجتماعی می‌پردازند. معبد لوتوس در دهلی نو، یکی از معروف‌ترین معابد بهایی در جهان است که به دلیل معماری زیبا و منحصر به فردش شهرت دارد.
یهودیان نیز جوامع کوچکی در هند دارند که قدمت آن‌ها به بیش از دو هزار سال می‌رسد. جوامع یهودی در مناطق مختلفی از جمله کوچی و بمبئی ساکن هستند و کنیسه‌های قدیمی آن‌ها از جمله جاذبه‌های گردشگری و فرهنگی هند به شمار می‌آیند. یهودیان هند به رعایت آداب و رسوم دینی خود پرداخته و نقش مهمی در تاریخ و فرهنگ این کشور ایفا کرده‌اند.
آیین‌های محلی و قبیله‌ای
هند همچنین دارای آیین‌های محلی و قبیله‌ای متعددی است که هر یک با سنت‌ها و باورهای خاص خود به زندگی مردم معنا می‌بخشند. این آیین‌ها عموماً مبتنی بر طبیعت‌پرستی و ارواح‌پرستی هستند و در مناطق روستایی و قبیله‌ای هند رواج دارند. آیین‌های محلی نقش مهمی در حفظ تنوع فرهنگی و مذهبی هند ایفا می‌کنند.
آیین‌های قبیله‌ای معمولاً به احترام به ارواح نیاکان، پرستش نیروهای طبیعت و انجام مراسم‌های ویژه برای جلب برکت و دفع بلاها می‌پردازند. این آیین‌ها از نسل به نسل منتقل شده و به عنوان بخشی از هویت فرهنگی و مذهبی جوامع قبیله‌ای محسوب می‌شوند. جشن‌ها و مراسم‌های محلی، که اغلب با موسیقی، رقص و غذاهای سنتی همراه است، نمادی از این آیین‌ها هستند.
تعامل و همزیستی ادیان در هند
تعامل و همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان در هند از ویژگی‌های برجسته این کشور است. هند به عنوان یک کشور سکولار، احترام به تمامی ادیان را در قانون اساسی خود تضمین کرده است. با این حال، در طول تاریخ، تنش‌ها و تعارضاتی نیز بین پیروان ادیان مختلف وجود داشته که همواره تلاش شده است تا از طریق گفتگو و تفاهم حل و فصل شود.
